Zdj. 4. Sosna o obwodzie pnia 127 cm

Zdj. 3. Dąb o obwodzie pnia 218 cm

Zdj. 2. Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 191 cm

Zdj. 1. Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 273 cm

Fig. Szkic z orientacyjnie naniesionymi wybranymi drzewami

Zdj. 8. Dąb i sosna przechylone w kierunku drogi

Zdj. 7. Dąb o obwodzie pnia 170 m

Zdj. 6. Sosna o obwodzie pnia 224 cm

Zdj. 5. Sosna o obwodzie pnia 146 cm

Zdj. 2. Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 191 cm

Zdj. 1. Dąb szypułkowy o obwodzie pnia 273 cm

 

 

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE

 

1. J.M. Matuszkiewicz - Zespoły leśne Polski. Wydawnictwo    Naukowe PWN, Warszawa 2007

2. A. Richling - Przyroda Mazowsza i jej antropogeniczne przekształcenia. WSH im. A.Gieysztora. Pułtusk 2003

3. J. Gotzman - Z lornetką wśród ptaków. PWRiL, Warszawa 1979

4. H. Zimny - Ekologia ogólna. Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa 2002

5. www.encyklopedialesna.pl

6. www.igipz.pan.pl

7. www.geoportal.gov.pl

 

5. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA

 

  Podczas oględzin terenu wykonano szereg zdjęć ciekawszych drzew znajdujących się na terenie działki. Fotografie zostały wykonane aparatem FUJIFILM S 5600 w dn. 2.03.2016r.

1. INFORMACJE OGÓLNE

 

1.1. PRZEDMIOT CEL I ZAKRES OPRACOWANIA

 

  Przedmiotem opracowania jest zieleń znajdująca się na działce leśnej położonej w Jeziorze w gminie Pniewy w powiecie grójeckim na terenie o numerze ewidencyjnym 340/1 w obrębie 0010.

  Obszar opracowania obejmuje teren o powierzchni około 2155 m². Celem dokumentacji jest opracowanie waloryzacji zieleni znajdującej się na przedmiotowej działce, pod kątem atrakcyjności przyrodniczej i estetycznej. W zakres opracowania wchodzi ogólna charakterystyka siedliska i opis istniejącej roślinności: podanie składu gatunkowego wraz z procentowym występowaniem na terenie, wieku, stanu zachowania i kondycji zdrowotnej.

 

1.2. MATERIAŁY WYJŚCIOWE DO OPRACOWANIA

 

Wizja lokalna z 1 marca 2016 r.

Mapa satelitarna (www.geoportal.pl).

Mapa topograficzna z warstwicami otrzymana przez Zamawiającego.

 

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TERENU

 

2.1. UWARUNKOWANIA FIZJOGRAFICZNE

 

  Teren, na którym położona jest działka znajduje się w obszarze Wzniesień Południowomazowieckich we wschodniej części Wysoczyzny Rawskiej w strefie czołowo morenowej. Wysokość bezwzględna działki waha się w granicach 184-185 m n.p.m.

  Gleby, utworzone z piasków gliniastych z udziałem żwirów polodowcowych o dość dobrej przepuszczalności wody, są umiarkowanie żyzne i stosunkowo suche. Należą do gleb brunatnych, średnio zasobnych (m.in.: glinokrzemiany, węglan wapnia) o odczynie bliskim obojętnego. Wierzchnia warstwa może być wyługowana i zakwaszona.

  Warunki klimatyczne są najłagodniejsze w porównaniu z innymi częściami Mazowsza (średnia temperatura waha się od -2 st. C zimą do 18-20 st. C latem, opady oscylują ok. 500 mm w roku, średnia prędkość wiatru od 2 do 5 m/s) w związku z czym okres wegetacyjny jest tu najdłuższy i często przekracza 215 dni (Richling).

  Najbliższą rzeką znajdującą się ok 2–2,5 km od działki jest Jeziorka, będąca jedną z wielu rzek Mazowsza kończących swój bieg w Wiśle.

  Obszar w granicach opracowania jest niezagospodarowany położony w lesie w odległości ok. 1 km od trasy przelotowej nr 50 pomiędzy Grójcem a Mszczonowem. Działka znajduje się na skraju kompleksu leśnego w otoczeniu innych niezagospodarowanych działek, jedynie od strony północno-zachodniej graniczy z otwartym obszarem, na którym znajdują się sady. Od strony południowo-wschodniej przylega do lokalnej drogi leśnej. Sąsiaduje z innymi działkami leśnymi. Nie jest ogrodzona. Jedynie od strony drogi istnieje ogrodzenie wykonane z drewnianych bali, tzw. ”krowiaków”.

  W promieniu 5,5 km znajdują się stawy, będące ciekawym elementem przyrodniczym ze względu na bytowanie ptaków wodnych (np. łysek, kaczek krzyżówek, czapli) oraz potencjał rekreacyjny.

 

2.2. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE

 

  Na analizowanym obszarze, na którym znajduje się przedmiotowa działka, znajduje się roślinność należąca do boru mieszanego świeżego sosnowo-dębowego i zakwalifikowana jest do potencjalnego zespołu świetlistej dąbrowy subkontynentalnej Potentillo albae-Quercetum petraeae rozpowszechnionego m.in. w pasie Nizin Środkowopolskich. Jest jednym z najbogatszych florystycznie zespołów leśnych Polski (Matuszkiewicz).

  Drzewostan tego zespołu jest budowany głównie przez dąb. Domieszkę stanowią graby, wiśnie ptasie i lipy. W warstwie krzewów znajdują się: jałowce, leszczyny, kruszyny i trzmieliny. W stosunkowo bogatym runie można znaleźć dzwonki, turzyce, pięciorniki, dziurawce, jaskry, borówki, pszeńce, orlice, konwalie, kostrzewy, bodziszki i inne (Richling). Poza typowymi dla w/w siedliska gatunkami, na terenie działki występują sosny i brzozy. Wiek większości drzew określa się na ok. 80-100 lat. Nielicznie występują drzewa nie przekraczające wieku 10-ciu lat oraz podrost młodych siewek. Ogólnie stan zdrowotny drzew jest dobry.

  W wysoko podniesionych koronach drzew (charakterystycznych dla drzew występujących w zbiorowiskach leśnych) znajduje się ok 10-15 % tzw. posuszu, czyli obłamanych, suchych konarów. Jest to niewielka ilość, która naturalnie występuje w środowisku leśnym. Drzewa rosną w średnim zagęszczeniu, typowym dla działek leśnych.

 

3. ZESTAWIENIE GATUNKOWE DRZEW

 

  Dominującym gatunkiem wśród drzew występujących na terenie działki jest sosna pospolita Pinus sylvestris. Niektóre sosny prezentują się okazale i stanowią dużą wartość przyrodniczą. Sosny mają szczególny wpływ na mikroklimat działki, z powodu wydzielania olejków eterycznych do powietrza. Ma to korzystny wpływ na dla osób z chorobami układu oddechowego. Nie zauważono szczególnych oznak chorób i śladów żerowania szkodników. Pnie są w większości proste, nieuszkodzone, tylko nieliczne drzewa pochylają się i mają zniekształcony pokrój. Wysoko podniesione korony najczęściej są symetryczne z dużą ilością zdrowych pędów, które nie stwarzają zagrożenia nagłym wyłamaniem konarów przy umiarkowanym wietrze. Suche gałęzie występujące w koronach są naturalne dla siedlisk leśnych. Ograniczenie dostępu światła powoduje naturalne obumieranie konarów w niższych piętrach.

Kolejne występujące gatunki drzew w znacznym stopniu pokrywające teren działki to: grab Carpinus betulus i dąb Quercus robur.

  Nie stwierdzono poszczególnych składowych roślin runa leśnego (ze względu na zalegającą pokrywę śnieżną), lecz potencjalnie mogą występować tam charakterystyczne gatunki dla przynależnego siedliska wymienione wyżej.

Zestawienie ilościowe i procentowe drzew:

 

Lp.	Nazwa		Ilość [szt.]	Procent [%]
	polska	łacińska
1	Sosna zwyczajna	Pinus sylvestris	60	43,47
2	Grab pospolity	Carpins betulus	34	24,63
3	Dąb szypułkowy	Quercus robur	23	16,66
4	Brzoza brodawkowata	Betula pendula	14	10,14
5	Wiśnia ptasia	Prunus avium	7	5,07

       RAZEM:          138 szt.

 

 

4. OPIS WYBRANYCH DRZEW CENNYCH PRZYRODNICZO

 

  Spośród wszystkich drzew wyłoniono kilka najciekawszych egzemplarzy pod kątem przyrodniczym i dendrologicznym.

  Szczególnie cenne są trzy okazałe dęby szypułkowe rosnące w skrajni lasu przy granicy działki oraz dwa rosnące przy granicy z drogą dojazdową i ogrodzeniem. Mają dobre warunki do rozwoju ze względu na dobre oświetlenie od strony sadów i drogi. Gabaryty dębów kwalifikują je do starodrzewu w wieku ok 100 lat. Drzewa są w dobrym stanie zdrowotnym i kondycyjnym. Mają dobrze wykształcone korony. W porównaniu z innymi dębami występującymi w obrębie działki są najwyższe (25-30 m wysokości).

  Pierwszy dąb o obwodzie 273 cm (mierzonym na wysokości 1,3 m) rośnie w lewym narożu działki, przy rowie (Zdj. 1) charakteryzuje się asymetryczną budową korony. Występuje nieliczny gruby posusz 15 %. Wysokość drzewa wynosi ok 26 m, zaś korona ok. 10 m średnicy. Kondycja zdrowotna bardzo dobra. Na pniu i korze nie zauważono uszkodzeń.

  Drugi dąb (Zdj. 2), którego obwód wynosi 191 cm mierzy 24 m wysokości i 8 m szerokości korony. Zawartość suchych i wyłamanych gałęzi stanowi ok 10 %. Stan zachowania jest dobry, korona drzewa jest asymetryczna. Pień i kora na pniu jest zdrowa.

  Cenny przyrodniczo jest kolejny dąb (Zdj. 3), rosnący w granicy działki. Jego obwód wynosi 218 cm, wysokość powyżej 20 metrów, a średnica korony ok. 9 m szerokości. Kolejne dęby rosnące po drugiej stronie działki to drzewa o obwodach liczących 200 i 170 cm. Dąb o większym obwodzie jest pochylony w kierunku drogi nad ogrodzeniem (prawdopodobnie ze względu na dostęp do światła). Jego wysokość szacuje się na 27 m, a szerokość korony 8 m. W koronie stwierdzono ok. 20 % grubego posuszu. Dąb o obwodzie 170 cm ( Zdj. 7 i 8) rośnie w granicy ogrodzenia i ma niesymetrycznie ukształtowaną koronę liczącą 7 m szerokości. Wysokość drzewa wynosi 26 m. Gruby posusz występuje w 20 %.

  Dęby te mogą być ostoją dla ptaków leśnych gniazdujących na drzewach, np.: dzięcioł duży Dendrocopos major, sikora czubatka Parus cristatus, sosnówka Parus ater. W strefie pni i konarów może żyć pełzacz leśny Certhia familiaris, żywiący się owadami i larwami ze szczelin i kory. Wśród cieńszych gałęzi i liści może występować świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix, pierwiosnek Phylloscopus collybita i piecuszek Phylloscopus trocholius. Na tak dorodnych dębach mogą występować gatunki owadów objęte ochroną, np.: pachnica dębowa Osmoderma eremita, kozioróg dębosz Cerambyx cerdo (Gotzman).

  Na szczególną uwagę zasługują również niektóre sosny o prostych i strzelistych pniach i stosunkowo dużych obwodach (Zdj. 8). Wyszczególniono 5 drzew. Pierwsze z nich (Zdj. 4), to sosna o obwodzie pnia 127 cm, wysokości 25 m i 3 m średnicy korony. Stan zachowania jest bardzo dobry. Druga cenna sosna (Zdj. 5) to drzewo, którego obwód wynosi 146 cm. Stan zdrowotny również jest bardzo dobry. Wysokość wynosi 25 m, a szerokość korony 5 m.

  Bardzo okazałym drzewem jest sosna nr 3 (Zdj. 6) mierząca 224 cm obwodu pnia. W koronie zaobserwowano ok. 15% grubego posuszu, ale jej średnica mierzy ok. 8-9 m. Wysokość drzewa dochodzi do 30 m.

  Czwartym cennym drzewem tegoż gatunku jest egzemplarz o obwodzie 155 cm, wysokości ok. 28 m i szerokości 7 m. W koronie również zaobserwowano ok. 15 % drobnego posuszu.

  Wytypowano jeszcze piątą sosnę rosnącą przy ogrodzeniu i przechyloną nad drogą ze względu na duży obwód pnia – 180 cm. Stan jej zachowania jest średni, w pniu zaobserwowano wzdłużne pomrozowe pęknięcie z wgłębnym ubytkiem. Pozostałe sosny liczą 120-140 cm obwodu i rozmieszczone są nierównomiernie na całej działce, wymieszane z innymi gatunkami drzew.

  Występująca na działce wiśnia ptasia stanowi ważny element przyrodniczy. Występujące owoce są pożywieniem dla bytujących ptaków.

  Na uwagę zasługują również nielicznie występujące brzozy o średniej wartości dendrologicznej. Biały kolor kory pni „kontrastuje” na tle innych gatunków drzew czym „rozświetla” obszar leśny i dodaje wartości estetycznej.